Gouden tremisses Dronrijp

Deze vondst werd in 1876 bij werkzaamheden aan een terp ten noorden van het plaatsje Dronrijp in Friesland gedaan. Een geïnteresseerde numismaticus die in de buurt woonde liet zich meteen over de vondst informeren en hem werd medegedeeld dat de vondst bestond uit: 28 gouden Merovingische tremisses, een goudstaaf, een in stukken gehakte Merovingische gordelgesp en een gouden hangertje. Ook waren er twee dikke goudkorrels gevonden, die mogelijk van de eveneens aanwezige goudstaaf waren afgehakt. Deze vondst werd in zijn geheel door de provincie Friesland aangekocht en aan het Fries Museum gegeven. Pas later werd bekend dat de vondst meer objecten moet hebben omvat. Veertien aanvullende munten waren vermoedelijk door een arbeider achtergehouden en dan aan een verzamelaar verkocht. Deze munten maakten het mogelijk de vondst te dateren. De jongste munten stammen uit de 7e eeuw en werden vermoedelijk nog voor aanvang van de 8e eeuw in de grond verstopt, daar bepaalde oudere munten die deel uit maken van de vondst toen al niet meer in omloop waren. Boeles, P.C.J.A.: Friesland tot de elfde eeuw. Zijn vóór en vroege geschiedenis. Den Haag 1951, S. 309-311 bron
Gouden tremissis z.j. Dronrijp type serie V (402-2339), imitatie van een Merovingische munt met contemporain draagoog.

Arent Pol meldt over deze munt: "Gefeliciteerd met je aanwinst. Dit stuk ken ik, de vinder kwam er in 1998 een keer mee langs; ik heb toen het gehalte gemeten, dat kwam uit op 85%. Dit is een van de schaarsere varianten van het Dronrijp-type; in bijgaand artikel is de typologie nader uitgewerkt. In de huidige vorm is het een fraai archeologisch document, dat het verdient zo bewaard te worden!"

Vz.: borstbeeld naar rechts OɅOTH
Kz.: kruis tussen L – U; pseudo omschrift. MEC I-521 [1,33 gram].

euro 1600, excl. 20% (euro 1950)opgeld, Karel de Geus, lot 147 april 2014
1037. FRISE, AV tremissis, début du 7e s. Type B de Dronrijp. Droit : B. diad. à gauche. Légende dégénérée. Revers : Croix sur une base, au-dessus d'un globule, entre [..]-[..]. Légende dégénérée. Ref.: Belfort, 5434; Prou, 1239; M.E.C. I, -; Pol, 21; Boeles, B. 1,23g. Extrêmement Rare.

Des tremisses de ce type faisaient partie des trésors de Nietap et Dronrijp, enfouis respectivement vers 630-635 et 640-645. Ils furent frappés en Frise avant le début des émissions de Dorestad (vers 635) et furent rapidement remplacés par les imitations frisonnes des tremisses de Dorestad au nom de Madelinus.

Jean Elsen, maart 2005, euro 3540

wpe211.jpg (41926 bytes) FRISE, AV tremissis, début du 7e s. Type B de Dronrijp. Droit : B. diad. à gauche. Légende dégénérée. Revers : Croix sur une base, au-dessus d'un globule, entre [..]-[..]. Légende dégénérée. Ref.: Belfort, 5434 var; Prou, 1239 var; Pol, 22-26 var; Boeles, B. 1,21g. Extrêmement Rare.

Des tremisses de ce type faisaient partie des trésors de Nietap et Dronrijp, enfouis respectivement vers 630-635 et 640-645. Ils furent frappés en Frise avant le début des émissions de Dorestad (vers 635) et furent rapidement remplacés par les imitations frisonnes des tremisses de Dorestad au nom de Madelinus.

Très Beau à Superbe VF - EF

Price realized: 2,500 EUR  (approx. 3,548 U.S. Dollars as of the auction date)   Note: Prices do not include buyer's fees of 18%. Elsen.be, 9 sept. 2008

Tremisses, type A, 12mm en 1,23 gram
bron
tremissis dronrijp boeles type c / Pol III 1-3 / v/d chijs pl II nr 21 ,
Tremissis, Dronrijp 1,28 gr. diam. 16mm

aan deze heeft een oogje gezeten ,dus waarschijnlijk gebruikt als hanger het oogje was er al af toen ik hem vond,je ziet alleen nog de aan hechting
MEROVINGIANS, National issues. Austrasia. AV Tremissis (1.25 g, 7h). Uncertain Frisian mint. Struck circa 7th century AD. Pearl-diademed, draped, and cuirassed bust left / Cross on step set on pellet; UL (L retrograde) across fields. Cf. Belfort 5435; cf. MEC 1, 517.

<< Gefeliciteerd met uw aanwinst – u verzamelt speciaal middeleeuwse munten?
Dit stuk behoort inderdaad tot een groep aan "Frisia"  toegeschreven anonieme tremisses. De bekende Friese archeoloog en numismaat Boeles labelde deze groep midden vorige eeuw als "Dronrijp-type" naar een bekende vindplaats. Over die vondst schreef Berghaus een lemma in een archeologisch naslagwerk en daarvan kan ik u desgewenst een fotokopie sturen. Beschikt u over het tijdschrift De Beeldenaar? Daarin is in jaargang 13 (1989) pp 39-47 iets meer te lezen over dit soort munten.
Dat van die Engelse herkomst zou wel kunnen kloppen. Van ditzelfde stuk ontving ik namelijk in 1999 een polaroid-foto van iemand uit Engeland die kennelijk niet de eigenaar was, want meer gegevens (vindplaats, gewicht, diameter) kon ik toen niet te pakken krijgen. Ik ben benieuwd of u nu meer succes heeft en hou me aanbevolen voor met name vindplaats-info.
Die mogelijk Engelse vondst-herkomst geeft me aanleiding nog iets verder in te gaan op uw vraag naar de Friese herkomst van uw munt. De toeschrijving van het Dronrijp-type aan Friesland is gebaseerd op de vondstenverspreiding: het wordt het meest aangetroffen in Nederlandse bodem en binnen Nederland het meest in Friesland. De laatste jaren duiken echter vooral in Engeland variaties op die er wel eens op zouden kunnen duiden dat dit type daar lokaal werd nagebootst. Zeker is dat niet, maar ik wil het niet uitsluiten. Uw munt behoort tot Boeles' groep C, maar wijkt daar iets meer dan gemiddeld vanaf. Dit kan betekenen dat het stuk ook een imitatie is – en dan behoort een mogelijke toewijzing aan een mogelijk Engels imitatief atelier tot de mogelijkheden (hou ik voldoende slagen om de arm?). Vaststelling van het gehalte kan helpen bij de classificatie: als dit stuk, dat stilistisch wat minder is dan de meeste andere "C's" ook qua goudgehalte lager is, wordt het al makkelijker hem in te delen bij de nabootsingen. Uit het bovenstaande maakt u al op dat zekerheden aangaande toewijzing en datering voor munten van deze periode niet gegeven kunnen worden, alleen waarschijnlijkheden. Maar dat maakt het materiaal in het algemeen niet minder interessant en uw aanwinst in het bijzonder niet minder boeiend. Bij de omschrijving door YorkCoins valt nog op te merken dat de kz een halve slag gedraaid moet worden en dat de "lettertekens" niet als twee A's maar als twee V's gezien moeten worden (niet dat er daarmee een zinnige verklaring aan gegeven kan worden, maar op de andere munten van dit type wordt dit detail steeds zo weergegeven).
Overigens zou ik uw kersverse aanwinst heel graag een keer "in natura" bekijken om een betere indruk van oppervlak en randafwerking te krijgen. Ik heb niet a priori verdenking, maar het kan geen kwaad er een keer goed naar te kijken omdat ook van merovingische munten zo nu en dan moderne vervalsingen opduiken. Dit zou ook meteen gelegenheid bieden tot fotografering en sg-meting (dit behelst een volkomen non-destructieve methode voor vaststelling van het gehalte door droge en natte weging: "Archimedes") – en dat laatste is nuttig in de discussie over de toewijzing.
Met vriendelijke groet Arent Pol conservator munten van middeleeuwe & nieuwe tijd Geldmuseum, Utrecht >>

eindelijk vandaag met de munt naar Arent Pol kunnen gaan..Korte conclusie..: hij is hoogstwaarschijnlijk een imitatie/namaak, maar hoogstwaarschijnlijk wel uit dezelfde tijd (7e eeuw) niet van goud, niet te bepalen wat voor metaal dan wel..
Het viel me bij bezichtiging van afbeeldingen wel op dat veel zo niet al de bekende exemplaren van deze "Dronrijp" tremissis er iedere keer weer wat anders uit zien..
ME307 – MEROVINGIANS, Frisia, Dronrijp type, (c. A.D. 630), Gold Tremissis, 1.25g., crude bust left with pseudo legend around, rev., double cross dividing AA within a pellet border, pseudo legend around, (MEC 517 var), small contemporary test cut on edge, very fine, very rare. $1695, € 1,244.49

The SCBI database states: “The 'Dronrijp' type was struck in Frisia, probably copied from a coin of Chalon-sur-Saone. They date from the 630s, and occur in the Dronrijp (630s) and Nietap (630/635) hoards; a single specimen was found at Crondall.”
Merovingian jewellery (mid-7th cent.) Merovingians, comtemporary plated (copper-gilt) copy of tremissis, Dronrijp type, mid-7th cent., with bust right (cf. MEC 1.518); 1.08g, with remains of copper-alloy loop. Found near King’s Lynn, Norfolk, 1999. (CM.1147-1999) Purchased from the Grierson Fund, 1999 Bron
MITTELRHEIN". Triens, "Type Dronrijp Hoard". AV 1.24 g. Cross in linear circle, legend illegible. Rev. Thick wedge cross in beaded circle, legend illegible. Belfort cf. 3029ff. and 5587f. Prou 1244var. MEC I, 509 var. Small edge fault. Very fine / extremely fine $ 3.000,- Ex Th. Voltz Coll. and ex Münzen und Medaillen AG, Basel sale 94 (2003), 533. - This coin type and similar coins were often claimed for Mayence, but that cannot be verified. Numerous single finds prove, however, that they must have originated from that area bron